E faigata le olaga.
Ua osofaia i tatou e lagona le lelei mai tiutetauave ma popolega e uiga i lo matou aiga, galuega, mea tautupe, uo, ma le lumanai.
O le le faʻatonutonuina o lagona le lelei na o mai ma le olaga ola e mafai ona taitai atu ai i se taimi umi faʻafitauli o le soifua maloloina (faalemafaufau ma faʻaletino), faʻafitauli faʻafitauli, ma le maualalo o le tulaga o le olaga.
O le aʻoaʻo pe faʻafefea ona vaʻaia lelei lagona nei e mafai ona fesoasoani e faʻalatalata ai ia te oe ile mauaina o le filemu ma le fiafia i lou olaga.
O le ituaiga o auala faʻataʻitaʻi e te faʻaaogaina e pulea ai ou lagona le lelei o le a oʻo mai i lalo poʻo le a le ituaiga tagata oe ma le mafuaʻaga o na lagona le lelei.
E le o tagata uma e faʻagaioia o latou lagona i le auala e tasi. Ole mea e aoga mo oe atonu e le talafeagai mo seisi tagata.
Pau lau mea e mafai ona fai o le faʻailoa mai o le mafuaʻaga o lagona ma taumafai se metotia e fesoasoani ia e lagona ma manumalo ai.
Ae, ae tatou te leʻi faia ni taʻiala, e tatau ona tatou talanoa e uiga i ituaiga o fetaiaʻi o tomai i fafo atu.
Ituaiga O Tomai Faʻataʻitaʻi
O le faʻafetauiina o le uiga o le faʻaaogaina o gaioiga ma mafaufauga e feagai lelei ai ma se tulaga le lelei poʻo ni lagona.
O manaʻoga mo le faʻafetauiaina e ese mai le tasi tagata i le tagata aua e tofu tagata uma ma eseese faapalepale mo le le lelei.
O na eseʻesega faʻalauteleina foi i le faʻafefea ona iloa e se tagata le tulaga o le a aʻafia ai le ituaiga o auala e tatau ona latou faʻaaogaina e feagai ai.
O se tulaga e ono agavaʻa le toʻilalo mo se tasi tagata ono avea o se ogaoga loto nutimomoia mo le isi.
O tagata e toʻalua o loʻo feagai ma lena tulaga o le a manaʻomia ni auala eseʻese e faʻatautaia ai.
E i ai le faʻafitauli i le taumafai e taʻua ituaiga o fetaiaʻi ma tomai ma metotia.
E selau ma selau auala eseese e faʻatautaia ai auala ma o le fanua e lautele lautele e leai se maliega autasi taliaina ile faʻavasegaina o latou.
O le mea moni, e i ai ni nai eseese faʻavasegaina na tuʻuina mai i luma e psychologists.
Mo mafuaʻaga o lenei tusitusiga, o le a tatou taulaʻi atu i vaega o faʻafitauli taulaʻi ma lagona taulaʻi, aua o latou e masani ona faʻaaogaina.
O nei taulaʻiga e lua o le faʻavae o le Lazarus ma le Folkman's Psychological Stress and Coping Theory (1984) o loʻo taua ai le faʻamamafa o se oloa o fefaʻatauaiga i le va o se tagata ma lo latou siʻosiʻomaga.
O lena fefaʻatauaiga e faʻaosofia ai le tele o faiga i totonu o le tagata lava ia, i latou o le tino, mafaufau, aʻafia, neula, ma le mafaufau.
O le tasi faitioga taua o le taumafai e faʻavasega metotia faʻataʻitaʻiina o le fesiliaʻi i le va o vasega, ona o le tele o tomai faʻataʻitaʻi e le ofi faʻalelei i se tasi vaega poʻo seisi.
O le faitioga lona lua o soʻo se tasi o soʻo se ituaiga tagata mafai ona faʻaaogaina soʻo se poto masani gafatia ma ono faʻafaigofieina mo ia latou.
Latou te ono filifili foi e faʻaaoga le tele o metotia faʻataʻitaʻi nai lo le tasi.
Tomai e faʻatatau i le faʻafetauia o lagona
O nisi taimi e le mafai ai ona tatou foʻia faʻafitauli o loʻo tutupu mai ai ni mafatiaga le lelei.
I tulaga faʻapenei, matou te faʻaaogaina ni metotia faʻataʻitaʻi o le faʻatautaia o lagona e fesoasoani ia matou e faʻatautaia ma faʻagaioia ia lagona e sau mai lena mafuaʻaga o le popole.
o ia i lona pito toalua
O le aitia o le faʻaititia o lagona lagona o le le lelei lagona ma le faʻanoanoa.
Faʻataʻitaʻiga e aofia ai le galue i se galuega faigata e te le manaʻo e tuʻua, se pele e ma'ʻi i se maʻi faaumiumi, pe feagai ma faʻalavelave faʻaletulafono.
E leai se tasi o nei mea faʻapitoa e i ai se faigofie pe faigofie fofo.
Aisea e le naʻo le tuʻu ai le galuega? Ia, o nisi matata e omai ma le popole, ae o loʻo latou faʻamalieina ma le mea e manaʻo se tagata e fai.
O galuega faʻaagafesootai o se faʻataʻitaʻiga lelei, aua o se faʻalavelave faigata lea e masani ona maua ai le tele o uiga i tagata e galulue i totonu.
O a ituaiga o metotia e aoga ma lagona-taulaʻi fetaiaʻi?
1. Faasoesa.
O mafaufauga le lelei ma lagona e masani ona osooso ma atili ai ona leaga tatou o le tele o tatou mafaufau loloto ia i latou.
O le faʻasoesa ia te oe lava o se auala aoga lea e teʻena ai nei lagona le lelei.
Faʻamalosi mafaufauga mai au gaioiga faʻasolosolo mafaufauga e ala ile auai i isi gaioiga faʻaosofia mafaufau.
Ole paso, sudoku, paso paso, poʻo le jigsaw paso e mafai ona avea ma se meafaigaluega sili ona lelei.
2. Faʻaaliga lagona.
O le gaioiga o le tuʻuina atu o lagona o se tasi i le ata o se faʻataʻitaʻi tuai pei o tagata soifua lava ia.
Liliuina o le le lelei malosiaga i se mea lelei e ala i le fausiaina o se faigofie auala e faʻaalu mai faigata lagona ma faʻagasolo latou.
Oe le tau manaʻomia le lelei i le mea o loʻo e faia mo lenei ia i ai se sili faʻamanuiaga.
Tusi, vali, pese, siva… faia soo se mea e fesoasoani e aveʻesea ai lena lagona mai ia te oe.
3. Mafaufauga Loloto.
O le mafaufau loloto e maua ai le tele o penefiti o le mafaufau ma le tino.
I le faʻaaluina o le taimi e faʻafilemu ai le mafaufau ma faʻaleaogaina lou lava mafaufau, oe tuʻuina ia te oe le avanoa e tuʻu ai se malologa i mea uma o loʻo tutupu i lou olaga ma le mafaufau.
E fesoasoani e faʻatosina oe i le taimi nei atonu e le o manaʻomia le mafaufau pea pe feagai ma na mafaufauga leaga ma lagona le lelei.
4. Tatalo.
Faʻaleagaga ma faʻalelotu faʻagaioiga mafai ona avea ma sili auala e faʻamatuʻu ai le le lelei lagona faʻaletino pe a fai o oe o se faʻanaunauga faʻaleagaga.
O le tatalo e tai tutusa lava ma le manatunatu loloto, aua o se avanoa e malolo ai i le taimi nei i se taimi o le filemu ma le filemu.
Tele o tagata faʻaaogaina le faʻaleagaga o se auala e feagai ai ma faʻafitauli faigata o le olaga.
5. Vailaau.
O vailaʻau e faʻatekinolosi ose faʻafetauia o lagona ona e faʻaaogaina e taofi ai lagona e fesoʻotaʻi ma se mea leaga na tupu.
O se tagata o loʻo feagai ma le soʻona popole tele ono manaʻomia vailaʻau e taofi o latou mafaufau i luga o le ala, aua e mafua ai tele o le tali atu i le le lelei lagona.
O vailaʻau o se faʻamalositino maloloina auala pe a fai e faʻaaoga e pei ona faʻatonuina ae le faʻaleagaina.
6. Toefaataina.
O se faʻafitauli e le o toe avea ma se faʻafitauli pe a e filifili e le vaʻai i ai o se tasi.
E sili atu ona faigofie le taofiofia o se uiga mautinoa e uiga i le olaga pe a e filifili o le le lelei aafiaga e te fetaiaʻi ua na o luitau e fesoasoani ia oe tuputupu ae ma atiina ae o se tagata.
o le mea na tupu ina ua uma ona alu ese le ea anapo
Ioe, e le mafai i mea le lelei uma e te maua i le olaga, ae o se mamana mea faigaluega e mafai ona e faʻaogaina i le tele o luʻi o le olaga.
7. Faʻamalositino.
E ui lava o le faʻamalositino, o le faʻamalositino e fesoasoani ia i tatou e feagai ma o tatou lagona e ala i le tuʻuina mai ia i tatou o se nofoaga e faʻasolo ai.
O le ita ma le le fiafia e mafai ona faigofie ona tuʻuina atu i gaioiga faʻaletino pei o le siʻiina o le mamafa poʻo le tamoʻe.
Ma e mafai e se tasi ona faʻaaogaina ni faʻamalositino mama e fesoasoani ai i le galueina o latou ala i faʻanoanoaga ma tiga.
O le faʻamalositino o se faʻamalositino lelei foi mo le teteʻeina o faʻanoanoaga.
8. Mafaufauga Lelei.
O mafaufauga lelei e mafai i nisi taimi ona faʻatupuina se pupula mata mo tagata ua leva ona pipii i le le lelei mo se taimi umi.
Ae, o le tele o se tagata e mafai ona sailia se auala e maua ai le siliva ie tauto i faigata o le olaga, o le sili atu faigofie na faigata avea faʻafoeina.
Afai oe mataala i le aitia atoa o se uiga mautinoa mafaufau pe mafaufau e papaʻu, naʻo le taulaʻi i le taumafai e aua le faʻauiga tulaga leaga uma o ni mea le lelei.
E le tau faʻamalosi pepelo, ae taumafai e aua neʻi leaga.
9. Tusi faʻasalalau.
Tusi malaga tatau ona ia lava taʻua ona o se faapitoa ituaiga o tusitusiga uiga e fesoasoani i le faʻagaioia o lagona o se tasi, ausia sini, ma faʻagaioia mafaufauga.
O se gaioiga fuafuaina pe a se tagata faʻamaoni tusia e uiga i o latou luitau ma le manino mafuaʻaga o le gaioiga ma le sailia o se tali ia latou.
Journaling o se sili lelei mea faigaluega mo oe lava-faʻaleleia ma le faʻamamafaina faʻafitauli e mafai ona faʻafaigaluegaina e soʻo se tasi.
10. Faʻamavaeina.
O nisi taimi o se tulaga ua pasia le tulaga o le le toe foi.
O nisi taimi e leai se lelei pe tatau ai taunuʻuga e maua mai se tulaga.
O isi taimi o le teteʻe ma aveʻese le tagata lava ia mai se tulaga le lelei na o le pau lea o le auala e feagai ai.
O le faʻateʻaina e avea ma faʻafitauli pe a fai o le auala muamua lea o le feagai ma avea ma aloese.
Ae, e i ai ni tulaga o le faʻateʻaina na o le pau lea o le filifiliga.
Atonu e te fiafia foi (faaauau le tala i lalo):
- Faʻafefea Ona Toe Fiafia: 15 Motugaafa e Toe Maua ai le Fiafia
- Aisea e Taua ai le Ola I Le Aso E Tasi I Le Taimi (+ Faʻafefea Ona Faia)
- Faʻafefea ona toe maua lou olaga i luga o le ala pe a oʻo mai le uili
- Faʻafefea Ona Taofi le Soso ese Mai Ou Faʻafitauli
- Aisea ua Faigata ai Nei Olaga?
Tomai Faʻatonutonu Faʻatonutonu Faʻafitauli
Nai lo le puleaina o lagona le lelei e ala i le talanoaina o lagona, o nisi taimi o se sili atu lelei le faʻaaogaina o faʻafitauli-taulaʻi i le faafoeina o auala.
O se taʻiala e faʻataʻitaʻia le faafoeina o faafitauli e manaʻomia oe e iloa le mea o le faʻafitauli ma faia saʻo laʻasaga e taofi, suia, pe faʻasaʻo.
E ui e foliga faigofie lenei mea i le tepa muamua atu, o le mafuaʻaga moni o le faʻafitauli e ono loloto i lalo ifo o le eleele.
Seʻi tatou fai atu o lau galuega o loʻo faʻamamafa. Ia, aisea ua e atuatuvale ai i fafo? O le galuega? Le avega galuega? Le malaga? Au uo faigaluega? Lou pule?
Soʻo se tasi o nei mea e ono avea ma faʻafitauli. O le faʻafitauli moni ma le mafuaʻaga o le mafatiaga o le a fuafua ai le fofo e te manaʻomia e faʻaaoga e faʻaleleia ai.
e fia le webbie aoga
Masalo e te alofa i lau matata ae e te le fiafia galue mo lou pule, ina ia mafai ona e filifili e vaʻai mo isi galuega avanoa i le fanua.
O le faʻatonutonuina o faʻafitauli masani e sili atu le lelei nai lo le mafaufau loloto i ni tomai aua latou te taulaʻi i le feagai ma pe aveʻese le mafuaʻaga o le faʻanoanoa.
E le o taimi uma na mafai ai. E le mafai ona e aveina se maʻi tumau mai se tasi.
Ma o nisi tagata e leai ni o latou uiga e ave ai ni tagata faigata io latou olaga i se auala ulu-i-le ulu.
O a nisi o faʻafitauli e taulaʻi i le faʻafitauli o faʻafitauli?
1. Faʻamavae.
Ole faʻamavae e mafai ona avea ma faʻafitauli masani e taulaʻi ile faʻafitauli pe a faʻaaoga e aveese ai oe lava mai se tulaga faigata mo le lelei.
Masalo ua oʻo i le taimi e faʻamutaina ai se faiā, tuʻu lena galuega, faia lena gaioi, pe faia soʻo se mea e manaʻomia e aveʻese ai se mafuaʻaga o le faʻamamafa mai lou olaga e le o toe lelei pe suia.
2. Pulega o Taimi.
Tele tagata ua faʻamamafaina aua latou te foliga mai e le lava le mauaina o itula i le aso.
O le taimi pulega o se sili lelei fofo mo i latou e lagona e pei e le lava le taimi e faia ai mea uma e tatau ona.
E aoga foi le maitauina o nisi taimi e le o le le lava o le taimi faʻatonutonu, ae nai lo le tagata aveina sili atu nai lo le mea latou te mafaia faʻatautaia tatau. Atonu e manaʻomia ona latou faʻapaʻu ni gaioiga.
3. Talosaga Fesoasoani.
O se talosaga mo se fesoasoani e mafai ona faʻaititia ai le popolevale i soʻo se itu o le olaga.
Tele naʻua e fai ile galuega? Oe ono manaʻomia e aumai i luga ma le pule ina ia mafai ona e mauaina le fesoasoani.
Tele galuega e fai ile fale? Atonu o le taimi e fesili mo nisi fesoasoani mai soʻo se isi o loʻo e nofo ma.
O le mafatiaga e ono sau mai se nofoaga tele atu nai lo lena, manaʻomia faʻapitoa faʻapitoa.
4. Pulega Faafomaʻi.
Maʻi ma le soifua maloloina e masani ona fesoasoani i le popole.
Fomaʻi faʻataʻitaʻi e se faʻapitoa aloaʻia ono manaʻomia e foʻia ai le soifua maloloina faʻaletonu popolega, pei o le taumafataga, faʻamalositino, poʻo le tumau faʻataʻi maʻi.
O le mauaina o na faʻafitauli i lalo o le faʻatonutonu mafai ona matua faʻaititia le popolevale ma fesoasoani ia te oe ia avea ma se tagata fiafia.
5. Faʻafitauli Faʻafitauli.
O le auala sili e faʻafetauia ai le faʻamamafa e uiga i le faʻamaeʻaina o mea o le faia o mea.
Faailoa le faafitauli ma fai taga e faasaʻo ai.
O le vave ona e alu e faia lena mea, o le faʻaitiitia o le popole o le a e maua ona o le mea.
6. Psychotherapy.
Togafitiga o se sili lelei mea faigaluega mo le puleaina o faʻafitauli ma le foiaina o faʻafitauli.
E i ai le ponesi faʻaopoopo o le avea ma se sefe saogalemu avanoa e faʻalauiloa ai mafaufauga loloto o se tasi.
Mauaina ma le faʻamatalaina i uo e lelei uma ma lelei, ae e le o taimi uma latou o se lelei mafuaʻaga o faʻamatalaga ma ono le mafai ona fesoasoani ia te oe.
O faʻafitauli tau le soifua maloloina o le mafaufau e tatau ona talanoaina ma se fomaʻi.
7. Faiaoga Ma Faufautua.
Faiaoga ma faufautua o se fanua e nofo i le ituaiga o se efuefu eria.
E leai ni manaʻoga faʻatulafonoina manaʻoga poʻo ni tusi faʻamaonia e taʻu ai oe lava o se faiaoga poʻo se faufautua.
Ae, e tele auala o le olaga e le o se 'polofesa' le filifiliga saʻo.
E mafai e se tagata ona aʻoaʻoina le tele o mea mai le mea moni o le faia ma le mauaina o mea. Ma afai o na faʻafitauli e tupu o se mea e i fafo atu o le lautele o le faʻapitoa aloaʻia, o se faiaoga poʻo se faufautua ma le poto masani ma lena faʻafitauli ono avea ma lelei fofo.
8. Solia i lalo Faʻafitauli.
O faʻafitauli e atili ai ona popole pe a latou lagona le lofituina.
O le gagauina o faʻafitauli i lalo i ni tamaʻi mea, sili atu ona mafai ona faʻataʻitaʻia o se auala lelei e faʻamamaina ai le atuatuvale i se tulaga sili atu ona faigofie.
Fai le faʻataʻitaʻiga o le sailia o se galuega. O le sailia o se galuega e talatala ma faigata i taimi sili ona lelei, ae e fesoasoani e talepeina i lalo i se tulaga sili atu ona puleaina o le naʻo le tuʻuina atu o lima tusi talosaga i le aso seʻia e mauaina se mea.
9. Faʻatonutonu.
O le maualuga o le mafatiaga o le tagata e mafai ona aʻeaʻe faʻaosooso pe a latou lagona e pei latou te le o puleaina latou lava poʻo latou tulaga.
Nai lo le nofo i totonu o lena popole popole avanoa, e mafai ona avea o se lelei manatu e ave faʻatonutonu o le tulaga ma amata galue lou ala agai i se fofo.
Moni, e le o tagata uma le uiga poʻo le amio mo le faia o lenei, aemaise lava i se kulupu tulaga.
Ae afai o loʻo e faʻatigaina mai le leai o se natura o se poloketi, atonu ua oʻo i le taimi e ofo ai e taʻitaʻia le ala i totonu.
10. Taliaina.
O le taliaina o se meafaigaluega sili ona taua mo le puleaina o meafaigaluega aua e te maua ai le filemu i soʻo se tulaga oe i ai.
Afai e le mafai ona e suia, e leai se mea moni i le faʻamamafa i luga. O le mea lena.
Ina ia faʻataʻitaʻia lenei mea, e tatau i se tasi ona lava lelei i le faʻailoaina o mea o loʻo i totonu o la latou pule ma le a le mea.
Soʻo se tulaga e te le o puleaina pe le mafai ona maua le faʻatonutonuina e le tatau ona popole i ai.
E moni e ono manaʻomia ona e feagai ma soʻo se tulaga o iai, ae a maeʻa sina taimi ma faʻataʻitaʻiga e mafai ona e filifilia pe faʻapefea ona e lagonaina e uiga i ai.
Aloese mai Faiga Leaga Faʻafetauina Leaga
Le lelei faʻafitauli auala e mafai ona maileia ai se tagata i se faʻaleagaina, lagona loloto.
E i ai le mautinoa le lelei togafiti faʻataʻitaʻiga e pei o le faʻaleagaina, faʻaoga o vailaʻau, 'ai lagona, sola ese, ma le afaina o oe lava ia ona o lea e leai lava manino.
Ole tele o mea e mafai ona faʻatautaia ile mafaufauina o lagona e mafai ona faʻavaivaia i le le aoga peʻa fai o se solaaga sola pea mo se tulaga e manaʻomia le suia.
O le aloese o se faigofie faigofie metotia auala e seʻi i totonu. O le faʻafitauli atonu e mataga, tiga, ma faigata ona faʻatautaia, ae o le a manaʻomia ona tagofia i se tasi auala poʻo se isi.
Atonu e fefe se tagata e faʻafesagaʻi le mataupu pe le manaʻo e talia le moni o le tulaga. Nai lo lena, latou te filifili e aloese mai le faia o se faʻaiuga e uiga i le mea.
Atonu latou te faia e ala i le matamata tele i le televise, moe, pe taulaʻi i le faʻaleleia o faʻafitauli a isi tagata.
O mataupu faʻaleleia e tatau ona faʻafesagai ma faʻalelei. O mataupu e le mafai ona faʻaleleia e manaʻomia ona faʻailoa ma faʻatautaia.
E tatau i se tasi ona faʻaalu sina taimi e vaʻai totoʻa ai le tulaga ma ia mautinoa o loʻo latou mulimulitaʻi i le ala saʻo mo le faʻafetauiina poʻo le suia o latou tulaga.
Faʻamatalaga:
https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.psych.093008.100352
e tatau ona i tumau po o le tatau ona i alu sootaga suega
https://opentextbc.ca/introductiontopsychology/chapter/15-2-stress-and-coping/
https://www.healthline.com/health/mental-health/how-to-practice-healthy-coping-strategies#1
https://www.sutterhealth.org/pamf/health/young-adults/emotions-mental-health/stress-time-management
Stuckey H.L., Nobel J. O le fesoʻotaʻiga i le va o faatufugaga, faʻamalologa, ma le soifua maloloina lautele: O se toe iloiloga o tusitusiga nei. Am. J. Soifua Maloloina. 2010100: 254–263
Koenig H. G. Tapuaiga, faʻaleagaga, ma le soifua maloloina: o le suʻesuʻega ma togafitiga faʻafomaʻi. ISRN Fomaʻi. 20122012: 33
Conversano C, Rotondo A, Lensi E, Della Vista O, Arpone F, Reda MA. O le a lelei mea uma ma lona aʻafiaga o le soifua manuia o le mafaufau ma le tino. Fomaʻi Faʻamalositino Epidemiol Ment Soifua Maloloina. 2010 Me 146: 25–9
Sharma A, Madaan V, Petty FD. Faʻamalositino mo le soifua maloloina o le mafaufau. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 20068: 106
Tugade MM, Fredrickson BL, Barrett LF. Faigofie mafaufau ma agavaʻa lagona lelei granularity: suʻesuʻega o aoga o lelei lagona i le faʻamalieina ma le soifua maloloina. J Pers (2004) 72 (6): 1161–90
Niles A.N., Haltom K.E., Mulvenna CM, Lieberman M.D., Stanton A.L. Aafiaga o Faʻaalia Tusitusiga i le Soifua Maloloina o le Mafaufau ma le Tino: O Le Mataʻupu Faʻataʻitaʻi o le Faʻamatalaina o Lagona. Popolega Faʻafitauli Faʻafitauli. 201427: 1–19
Maciejewski PK, Phelps AC, Kacel EL, et al. Faʻafitauli faʻalelotu ma le amio faʻamavae: teteʻe i aafiaga ile muai fuafuaina o tausiga ma le mauaina o togafitiga ogaoga lata i le oti. Psycho-oncology. 201221 (7): 714–723
Ozbay F, Johnson DC, Dimoulas E, et al. Lagolago lautele ma le maufetuunaʻi i le popole: mai le neurobiology i falemaʻi faʻataʻitaʻi. Psychiatry (Edgmont). 20074: 35–40
Mariotti A. O aʻafiaga o le faʻaumiumi o le faʻamamafa ile soifua maloloina: malamalamaaga fou ile faiga ole moleola ole faiʻai ole tino. Lumanai Sci OA 2015 1: FSO23
Largo-Wight E, Peterson PM, Chen WW. Mauaina faʻafitauli faʻafitauli, mafatiaga, ma le soifua maloloina i le kolisi tamaiti aʻoga. Am J Soifua Maloloina Behav. 2005 Iulai-Aukuso 29 (4): 360-70