Aisea le Mauaina o Lau Egocentric-Allocentric Paleni E Matua Taua

O Le A Le Ata Tifaga E Vaai Ai?
 

Fausia se paleni i le va o le manatu faʻapito gaioiga ma mea tatou te faia mo isi e taua. O lo matou lava soifua maloloina ma le soifua manuia faʻamoemoe i lo tatou mafaia ona vaʻaia tatou lava. Peitai, i le avea ai ma tagata lautele, o la tatou matafaioi i totonu o le sosaiete e faʻavaeina ai foi a tatou lava faʻavae i se tulaga taua, e mafai ona finauina o la tatou amio masani o loʻo lagolagoina ai le tatou lava manuia.



Ia o le a la le uiga o le faʻamaualuga poʻo le faʻasoasoa tatau, ma faʻafefea ona tatou fausia le fealofani i le va o le lua itu faʻafeagai? Ina ia mafai ona vaʻai atili i lenei mea, matou te manaʻomia ni kuki kuka ile fale!

Egocentric amioga e faʻatatau i le taʻimua i lou oe lava olaga. E manaʻomia le lototele ma faʻamaoni i le alofa ia te oe lava . Taliaina o au oe sese ma iloa lau oe miti o se olaga atoa malaga. E le gata i lea, o lo matou tulaga o ni agafesootaʻi meaola faia faʻavasegaina le 'Me' mai le 'Matou' o se le mautonu ma tosina-mai faiga. I se saoasaoa televave, faʻasalalau tumu lalolagi, le amanaʻiaina o valaʻau e tauva mo le lata mai 'pine e auai' e le faigofie.



E le gata i lea, afai e te mauaina se auala i lau moni 'aʻu', oe tatau lava ona galue i totonu o la tatou agaifanua tu ma aga. O le soona manatu faapito i amioga e iu ai i le amio faapito. O na uiga manatu faʻapito e mafai ona momotu ese ai oe mai lou nuʻu. Ae ui i lea, o le faʻamaualuga e le o le manatu faʻapito i taimi uma e ave ai le kuki mulimuli, e sili atu i le amanaʻiaina e te manaʻo ai.

Amio faʻatatau o loʻo vaʻai i fafo lou tagaʻi ma gaioiga o loʻo i luga o isi. Mo se faʻataʻitaʻiga: o le tiʻetiʻe e tao kuki mo le fiafia a leisi. Allocentric uiga fesoasoani fesoasoani ia te oe e iloa tagata taʻitoʻatasi o le fetu io latou lava olaga, ma tuua ai oe ma se lagolago matafaioi. E faʻatatau i le faʻamuamua o latou manaʻoga.

O le lisi o 'isi' mafai ona avea ma aiga e le gata, uo, ma tuaoi e oʻo atu i le lautele lautele lalolagi lautele. Faʻamalosi tino e pei o le 'vai mo Aferika' poʻo le 'sefe le paneta' faʻatagaina i matou e fesoʻotaʻi i tala atu o matou nofoaga faʻafanua ma lagona faʻamoemoeina mo mafuaʻaga sili mamao mamao.

A o faia alualu i luma galuega, malosi e ono vave faʻaumatia i fafo atu o tatou lava, ae le o le teu faafaigaluega i se itu o a tatou filifiliga. Ae o a matou gaioiga e masani ona faʻamaonia mai i le va fealoaʻi. O fea la e taoto ai le paleni?

O se tasi o faʻafitauli i le taumafai e fausia le fealofani i le va o itu e lua, o le matuaʻi lavelave o mea taʻitasi. O le faia o mea mo isi tatou te maua ai le lagona lelei, mo se faʻataʻitaʻiga ia amanaʻia mo lena mea tatou te maua ai se lagona sili atu lelei.

Atonu e te fiafia foi (faaauau le tala i lalo):

o ai James charles bf

Ma, toe foʻi i kuki… afai e te taoina se fata tumu i kuki ma 'aʻai uma, e te lagona le tausalaina (ma masalo ua fai foi sina maʻi!) Peitaʻi, o le taoina ma le tuʻuina atu o kuki e te maua ai le lagona lelei. Tagata talisapaia au kuki fale. Nisi e le faia a latou lava, matua alofagia pe a e faia i latou. Nisi moomooga mo le asiasiga e sau ma le kilivaina o se kuki. O nisi e fiafia ona e te fiafia e fai kuki. Aʻo nisi e naʻo le manaʻomia o mea suamalie.

E te alofa i le auala e te lagona ai le vaʻaia uma fiafia munchers kuki, o lea e 'ai pea i le taoina. O i matou o tagata lautele vaʻavaʻaia mo isi faʻatamaoaigaina i matou i le a lagona o le faamoemoe ma le soifua manuia. O le evolusione biology e faasino ai tatou i le itu lea. O le muagagana e faapea 'e leai se mea e taʻua o le le manatu faapito gaioiga' o loʻo faʻailoa mai ai e i ai lava se taui mo amioga altruistic.

O le malo manu e maua ai le tele o faʻataʻitaʻiga o amioga masani. O le sili atu faigata o le agafesootai faʻavae, o le sili atu masani altruism o totonu o lana aganuu. O manuki a Vervet o le a lamatia o latou lava ola e faʻatutu ai se leo faʻailo i le i ai o se manu feʻai. Ants, bees ma isi sosaiete iniseti sosaiete galulue o se 'au ma faʻapaʻiaina o latou olaga i lo latou masiofo. Fai mai Darwinian teori o filifiliga masani e masani ona fiafia ia i latou e fiafia i isi.

Ma, toe foʻi i le faʻataʻitaʻiga o le faia o kuki… aiga ma uo fiafia i le kuki faia latou lelei totogi faʻamalieina e uiga i kuki, ae latou te vaʻavaʻaia foʻi mo lou soifua manuia. O fegalegaleaiga lautele e faia e faʻamaonia ai oe - le fai kuki - ei ai sona tulaga i le sosaiete. E aoga le avea ma fai kuki. I le olaga moni, o lenei e sili atu nai lo naʻo se tasi-ese galuega lelei.

O lona uiga la, e foliga mai e sili atu ma le tasi le itu e faʻasoasoa ai amioga:

  • O se gaioiga masani o le agalelei e aunoa ma le mafaufauina.
  • O se gaioiga i le fiafia o isi e mafua ai le 'lagona lelei' lagona.
  • Amioga e i ai se lelei aafiaga i le siosiomaga po o le sosaiete.

Lenei e fesiligia le fesili: i lenei lalolagi lalolagi o tatou nonofo ai, o le a le mamao e faʻalauteleina ai le 'alalafaga'? E i ai ni tapulaʻa i ono ono tuʻufaʻatasia tiute? O le silafia tumaoti e iloa e uiga i matou aiga ma uo i se tulaga e leʻi vaʻaia e isi augatupulaga ua mavae. Faʻateleina, matou te nonofo mamao mamao ese mai pele, ae ua mafai nei ona tatou iloa mea taʻitasi e 'aʻai mai le afa auala i le salafa o le lalolagi talu ai ona ping eletise i a tatou tele masini. E faʻateleina ea lenei tatou lagona o le tiutetauave i lo tatou lalolagi lalolagi?

O tala i mala faalenatura ma mala na fai e tagata mai maila le mamao mai le mea tatou te nonofo ai, e masani ona susulu mai i totonu ole tatou potu malolo. O nei tala faʻateleina lo tatou agaalofa mo mafatiaga o o tatou uso a tagata? O le mea moni, o le faʻafitauli, o mea lava e gata ai. Manatua na kuki? A maeʻa le taoina atoa o le aso, ona e nofo i lalo ma le lelava, sauni mo se meaai, ae e leai sau kuki o totoe. Na e foaʻiina uma atu ma oe o loʻo totoe lagona ua ave fua .

O le paleni i le va egocentric ma allocentric amio e maua i le mamafa o au gaioiga e tusa ai ma oe lava tulaga ma mea e te manaʻo ai. Oe tatau ona vaʻaia oe lava ia mautinoa ai o loʻo ia oe le malosi ma le mafaufau e vaʻaia isi . O le vaʻaia o isi o le a avatua ia te oe manatu faʻaalia i le lautele (lagona lelei o le faʻamalieina, faʻaitiitia lagona le lelei e pei o le tausalaina) e faʻamalosia ai le taua o oe lava ma le fiafia i totonu.

I le iuga, tatou manatuaina mo mea tatou te faia mo isi o mea ia e 'faia ai le eseesega'. Manatua, afai e te le maua e 'ai se kuki i lea taimi ma lea taimi, oe ono leiloa le manatu e tao ai latou mo isi!